Objawy tężca u danej osoby mogą nie pojawić się przez długi czas - do jednego miesiąca. W tym okresie patogen ma czas, aby silnie się rozmnażać i zakorzenić w ciele, co znacznie komplikuje leczenie patologii. Ponieważ tężec jest poważną chorobą, która często prowadzi do śmierci, harmonogram szczepień wskazuje czas obowiązkowego szczepienia. Ponadto osobom, które doznały dużych oparzeń lub ran, wstrzykuje się specyficzną substancję, która pomaga zapobiegać rozwojowi choroby.
Czy zakażenie jest możliwe, jeśli przeprowadzono szczepienie?
Obecność szczepienia u ludzi nie zapobiega przenikaniu patogenu do wnętrza, ale nie pozwala mu się rozmnażać i niekorzystnie wpływać na organizm. Jeśli wszystkie szczepionki były podawane zgodnie z harmonogramem szczepień, nie ma się czego obawiać. Taka osoba ma swoistą odporność, która jest zdecydowana zniszczyć, jest czynnikiem sprawczym tężca, więc choroba nie ma czasu do zamanifestowania.
Po raz pierwszy szczepienie przeciw tężcowi przeprowadza się na dzieciach w wieku 2 miesięcy, następnie w wieku 4 miesięcy, a ostatnim po sześciu miesiącach. W wieku 18 miesięcy dziecko potrzebuje ponownego szczepienia, a następnie powtórzyć je po 6 latach.Specyficzna odporność zachowuje swoją wytrzymałość przez 7-10 lat, więc raz na dziesięć lat każda osoba musi zostać ponownie zaszczepiona.
Infekcja tężcem jest możliwa, jeśli szczepionka została podana ponad 10 lat temu.
Ponieważ minęło więcej czasu od powstania odporności, więc jest on słabszy. Osoby z wysokim ryzykiem wystąpienia tężca (rany, oparzenia), pożądane jest wstrzyknięcie anatoksyny tężcowej, szczególnie jeśli ostatnie szczepienie miało miejsce 7-10 lat lub wcześniej.
Dzieci, których harmonogram szczepień jest pełny, nie będą musiały używać surowicy, ponieważ ich układ odpornościowy jest w stanie poradzić sobie z samym patogenem. Odporność na dorosłe 100% będzie walczyć z samym wirusem, jeśli szczepienie zostało wykonane co najmniej 7 lat temu.
Sposoby zakażenia człowieka tężcem
Czynnik wywołujący zakażenie, zarodniki, może żyć w różnych środowiskach (gleba, sól lub słodka woda). Najczęściej spotyka się je w miejscach, gdzie ziemia jest mokra i otrzymuje dużo nawozów, na przykład w lesie. Warto wiedzieć, że patyki tężca przez cały czas żyją w jelitach ludzi lub zwierząt domowych, ale nie są zdolne do wywoływania choroby.Wchodzące w ziemię kije tworzą zarodniki, które mogą w nim żyć przez kilka lat. Zakażenie następuje poprzez bezpośredni kontakt mikroorganizmu z uszkodzonym obszarem skóry - przeniesienie rany.
Najbardziej niebezpieczne są uszkodzone rany, które wnikają głęboko w tkankę i tworzą kieszenie w środku - obszary, w których tlen nie może przedostać się do wnętrza. Stwarza to optymalne warunki rozwoju zarodników - środowisko beztlenowe, obecność wilgoci i ciepła (temperatura powyżej 37).
Choroba może również wystąpić po oparzeniach lub odmrożeniach z dużymi obszarami uszkodzeń. Ponieważ takie obrażenia znacznie osłabiają układ odpornościowy i organizm jako całość, nic nie zapobiega rozwojowi patogenu. Czasami, infekując osobę tężcem, mogą pojawić się płytkie zadrapania, ale to rzadko się zdarza. Aby zrównoważyć ryzyko infekcji, każde zadrapanie musi być traktowane antyseptycznie i oczyszczone z zanieczyszczeń.
Teoretycznie czynnik wywołujący tężec może dostać się do ciała noworodków przez niezagojoną ranę pępowinową. Ale w praktyce takie incydenty są rejestrowane w krajach słabiej rozwiniętych, gdzie personel medyczny nie zawsze prawidłowo pomaga i nie przestrzega zasad aseptyki.Tężec u noworodków może rozwinąć się, jeśli dziecko urodziło się poza placówką medyczną w warunkach septycznych.
Co zrobić, jeśli nastąpiło cięcie lub rana
Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia tężca, musisz umieć kompetentnie zapewnić pierwszą pomoc w razie kontuzji. Rutynowe, płytkie uszkodzenia wystarczą do mycia i leczenia środkami antyseptycznymi.
Ale jeśli rana przenika daleko od niej lub została zadana przez zwierzęta, lepiej się zabezpieczyć:
- Po pierwsze, jeśli duże naczynia nie zostały uszkodzone, nie jest konieczne zatrzymanie krwi. Niech wycieka trochę i myje ranę. W przypadku obfitego krwawienia należy go szybko zatrzymać, aby zapobiec poważnej utracie krwi, aw rezultacie powikłaniom, w postaci wstrząsu krwotocznego lub niedokrwistości.
- Po drugie, spłucz uszkodzony obszar pod bieżącą wodą tak szybko, jak to możliwe. Aby uzyskać lepszy efekt, możesz użyć roztworu przygotowanego z mydła do prania.
- Następnie za pomocą bawełny lub kulki z gazy usuń wszystkie obce elementy i brud - małe kamyki, piasek, ziemię.
- Oczyść ranę z dużą ilością środków antyseptycznych - nadtlenek wodoru, chlorheksydyna.
- Skontaktuj się ze specjalistą, który przeprowadzi profilaktykę w nagłych wypadkach.
Natychmiastowa immunizacja to wprowadzenie określonej substancji (surowicy) do osoby, która zawiera gotowe przeciwciała. W organizmie natychmiast zaczynają atakować wirusa i nie pozwalają mu się rozmnażać.
Istnieją dwa rodzaje anatoksyny tężca:
- koń - jest wydobywany z krwi zwierząt. Ma prostą technologię wytwarzania, jest tania i niedroga. Ale ludzie często rozwijają reakcje alergiczne w odpowiedzi na spożycie zwierzęcej immunoglobuliny w organizmie, więc to narzędzie jest używane z dużą ostrożnością. Nie zaleca się wprowadzania dzieci, osób starszych i alergii;
- człowiek - ze względu na bliższą strukturę białek, jest przekazywany o wiele łatwiej. Ale trudniej jest wyodrębnić ludzką immunoglobulinę, więc nie zawsze jest dostępna w punktach pomocy.
Natychmiastowa immunizacja jest stresem dla organizmu, aby uniknąć niepotrzebnych zmartwień, wszystkie szczepienia powinny być wykonywane zgodnie z harmonogramem szczepień. Jeśli zostanie wykonane szczepienie przeciwko tężcowi, wówczas podanie nagłej dawki immunoglobuliny może nie być konieczne.
Okres inkubacji choroby
Po wejściu w sprzyjające warunki rozwojowe, czynnik sprawczy tężca zaczyna się szybko mnożyć. Jednocześnie wytwarza specjalną toksynę, która przenika przez pobliskie nerwy, a następnie wzdłuż krwi - do mózgu i rdzenia kręgowego.
Proces rozprzestrzeniania się toksyny tężcowej trwa pewien czas, który zależy od lokalizacji bramy, skąd pochodzi infekcja, czyli gdzie skóra została uszkodzona. Im dalej rana znajduje się z ośrodkowego układu nerwowego, tym dłużej trwa infekcja, aby dostać się do mózgu, tym dłuższy będzie okres inkubacji dla tężca. Ponadto na jego czas trwania wpływa stan ludzkiego układu odpornościowego i obecność specyficznych przeciwciał.
Zwykle pierwsze objawy pojawiają się po tygodniu, ale czasami okres inkubacji można zmniejszyć do kilku godzin lub co miesiąc.
Jak manifestuje się tężec?
Przejawy choroby zależą od stadium i formy patologii. Istnieje błyskawiczny, ostry i przewlekły przebieg tężca. Różnią się szybkością pojawiania się i narastania objawów.Najbardziej niebezpieczna - piorunująca forma, zaczyna się od drgawek ogólnych, bez stopniowego rozwoju objawów, często pacjent umiera na 1-2 dni. Przewlekły tężec może trwać kilka miesięcy.
Pierwsze oznaki tężca u dorosłych i dzieci
Obraz kliniczny tężca u dorosłych i dzieci jest prawie taki sam. U ludzi po 25 latach choroba często postępuje intensywnie, ze względu na receptę na szczepienia. Ale jeśli dana osoba przeprowadza ponowne szczepienie co 10 lat, nie powinno być żadnych różnic. Zaszczepione dziecko ma minimalne ryzyko zakażenia.
Pierwsze objawy tężca zaczynają objawiać się pod koniec okresu inkubacji. Są mniej charakterystyczne niż objawy, które pojawiają się później, dlatego trudno je poprawnie zdiagnozować.
Pamiętaj, aby zwracać uwagę na te znaki:
- zwiększone pocenie;
- trudności w połykaniu pokarmu i śliny;
- drżenie mięśni w pobliżu urazu lub blizny, jeśli rana już się zagoiła. Możesz sprawdzić objaw poprzez lekkie przesuwanie końcówki ołówka po skórze;
- zwiększone napięcie mięśniowe w zranionej kończynie;
- znalezienie bolesnej kończyny w pozycji wymuszonej.
Skargi na ból gardła i trudności w połykaniu są często przypisywane banalnemu bólowi gardła, w związku z czym, aby odróżnić, główną rolę odgrywać będą zwiększony odcień i odruchy ścięgien.
Etapy i objawy choroby
W trakcie choroby identyfikuje się cztery etapy rozwoju tężca, które następują jeden po drugim.
Inkubacja
Trwa od momentu, w którym zarodnik tężcowy dostanie się do rany, do pierwszych objawów klinicznych choroby. W tym okresie nie ma żadnych objawów, patogen rozmnaża się i rozprzestrzenia w całym organizmie, zatruwając go.
Początkowy etap
Jego czas trwania wynosi 1-3 dni. Pierwsza wydaje się nudna, ciągnąca natura, ból w miejscu infekcji - w ranie, nawet jeśli już się zagoiła. W tym samym czasie lub po krótkim okresie czasu rozwija się trizm. Mięśnie żucia pacjenta zaczynają kurczyć się konwulsyjnie, czasami ich napięcie jest tak silne, że człowiek nie może ścisnąć zębów.
Stopień wzrostu
Trwa on od jednego do dwóch tygodni, u osłabionych pacjentów może trwać 3 tygodnie lub dłużej, lub odwrotnie, skurczyć się, a zakończyć śmiercią. W tym okresie pacjent jest dręczony przez drgawki, które pojawiają się spontanicznie lub w wyniku niewielkiego podrażnienia - hałas, światło, dźwięk.
Etap odzyskiwania
Długi proces (około 2 miesiące) stopniowej odbudowy. Natężenie i częstotliwość napadów drgawkowych stopniowo maleje, pacjent wraca do normy.
Objawy tężca pośród choroby
Trismus w połączeniu z drgawkami mięśni twarzy nadaje pacjentowi specyficzny wygląd - pojawia się sardoniczny uśmiech. Osoba wyraża cierpienie, płacz i jednocześnie uśmiech. Usta są mocno rozciągnięte, a rogi opuszczone. Mięśnie skurczu gardła, z powodu tych trudności z oddychaniem i jedzeniem. Jednocześnie rozwija się sztywność, która zaczyna się w mięśniach potylicy, a następnie stopniowo rozprzestrzenia się na całe ciało. Brzuch staje się twardy, nie można go dotykać, a pacjent nie może się ruszyć.
Po sztywności pojawiają się drgawki, są bolesne, pojawiają się w wyniku podrażnienia lub samodzielnie. Ostry dźwięk, światło i szok nerwowy mogą je sprowokować. Początkowo małe grupy układu mięśniowego są zmniejszone, ale wraz z rozwojem choroby wzrasta obszar napadów drgawkowych. Być może rozwój opisthotonus - drgawki ogólne, ciało pacjenta wygina się mocno, powierzchnia dotyka tylko pięt i głowy.Napady trwają od kilku sekund do kilku minut, podczas okresów konwulsyjnych nie występuje rozluźnienie mięśni, są one stale pod wpływem stresu.
Podczas ataku pacjent ma pot, twarz staje się napompowana, staje się niebieska. W wyniku skurczu, drogi oddechowe częściowo lub całkowicie zachodzą na siebie, zwieracze ciała przestają spełniać swoją funkcję - zaburzenia oddawania stolca i oddawania moczu. Krążenie krwi zostaje zakłócone, dochodzi do przeciążenia, rytm serca zostaje zerwany. Temperatura wzrasta do wysokich wartości - ponad 41 stopni.
Najczęściej śmierć następuje z powodu głodu tlenu spowodowanego skurczem mięśni górnych dróg oddechowych lub z powodu paraliżu kardiomiocytów - komórek mięśniowych serca.
Rozpoznanie tężca
Rozpoznanie tężca opiera się na charakterystycznych objawach klinicznych, a także na historii epidemiologicznej, obecności skaleczeń, ugryzień, oparzeń lub odmrożeń, nawet jeśli uszkodzenie już się zagoiło.
Badanie bakteriologiczne zazwyczaj nie jest wymagane, ale możliwe jest wyizolowanie patogenu z różnych materiałów biologicznych, które są pobierane w miejscu penetracji mikroorganizmu.
Leczenie tężcem
Leczenie choroby odbywa się tylko w szpitalu, ponieważ pacjent wydziela oddzielny, specjalnie wyposażony oddział. Pomieszczenie powinno być ciemne, słabe oświetlenie i ciche, ponieważ hałas i światło wywołują drgawki. Pacjent musi być umieszczony na miękkim łóżku, najlepiej nadaje się materac dmuchany lub wodny. Wszystkie manipulacje, w tym karmienie, są przeprowadzane wyłącznie po wprowadzeniu leków przeciwdrgawkowych. Pacjent jest karmiony tylko przez sondę, jeśli rozwinie się niedowład przewodu żołądkowo-jelitowego, następnie zostaje przeniesiony do dożylnego podawania składników odżywczych. Żywność powinna być postrzępiona, jednorodna, ponieważ cząstka stała przechodząca przez żołądek może powodować skurcz mięśni. Pielęgniarki zapobiegają odleżynom - delikatnie odwracają się od pacjenta, ocierają skórę alkoholem kamforowym.
Aby zneutralizować toksynę tężca krążącą w krwioobiegu, zaleca się podawanie domięśniowe dużej dawki swoistej surowicy lub immunoglobuliny. Lekarz wybiera dawkę w każdym przypadku indywidualnie.
Rana lub blizna, z której przeniknął drobnoustrój, zostaje ponownie rozcięta, oczyszczona i odcięta za pomocą tej samej immunoglobuliny, która została wstrzyknięta domięśniowo.
Zobacz także: blizna keloidowa
Prowadzić również leczenie objawowe:
- przeciwgorączkowe - w celu zwalczania hipertermii;
- przeciwdrgawkowe, leki zwiotczające mięśnie - w celu zmniejszenia intensywności, częstotliwości i czasu trwania napadów drgawkowych;
- oznacza wspomaganie pracy serca i płuc.
Wraz ze wzrostem częstotliwości i czasu trwania napadów, środki zwiotczające mięśnie są przepisywane z długoterminowym efektem, intubują pacjenta i przenoszą go do SHVL. Odtąd zamiast osoby aparat "oddycha". Jeśli skurcz zwieracza rozwija się w cewce moczowej, pacjent musi zostać cewnikowany. Zabieg trwa długo, a całkowite wyleczenie trwa 1-3 miesiące.
Możliwe powikłania
Powikłania tężca mogą wystąpić we wczesnych stadiach (na wysokości choroby) lub u osoby wyleczonej.
Wczesne komplikacje rozwijają się z ostrych napięć mięśniowych, jak również z powodu stagnacji w organizmie, obejmują one:
- zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc;
- autorefrakcja kręgosłupa lub poszczególnych kości - powstaje nie z powodu upadku, ale w wyniku drgawek;
- pęknięcie włókien mięśniowych, ścięgien;
- ostry atak serca;
- zakrzepica żylna, zatorowość płucna;
- odłączanie mięśni od ich miejsca przywiązania.
Późne powikłania pojawiają się po odłożonej patologii, mogą utrzymywać się przez całe życie:
- stałe osłabienie, kołatanie serca - zwykle mija po 2-3 miesiącach;
- deformacja kręgów, krzywizna całego kręgosłupa;
- przykurcze, w wyniku których dana osoba traci możliwość wykonywania pełnych ruchów dotkniętego stawu;
- paraliż nerwów.
Po zakończeniu choroby, osoba przez co najmniej 2 lata musi być zarejestrowana u neuropatologa i regularnie go odwiedzać.
Zapobieganie tężcowi
Istnieją trzy rodzaje profilaktyki przeciwtężcowej:
- specyficzne - szczepienia ludności, które odbywają się w specjalnym kalendarzu;
- niespecyficzne - środki mające na celu wzmocnienie ciała;
- nagły wypadek - wprowadzenie surowicy do rannych.
Specjalna planowana profilaktyka
Po raz pierwszy szczepionkę (DPT) podaje się bardzo małym dzieciom - w wieku 2 miesięcy. Oprócz tężca, czynnik powoduje, że układ odpornościowy wytwarza przeciwciała przeciwko takim chorobom jak błonica i krztusiec. Następnie szczepienie powtarza się po 4 miesiącach i pół roku.
Ponowne szczepienie wykonuje się rok po ostatnim szczepieniu, w wieku 18 miesięcy.Następnie przeprowadza się go w wieku 6, 16, 26 lat i tak dalej. Aby utrzymać odporność na odpowiednim poziomie Eksperci zalecają szczepienie raz na dziesięć lat.
Niespecyficzna profilaktyka
Celem drugiego rodzaju profilaktyki jest zwiększyć odporność organizmu, wzmocnić układ odpornościowy i zmniejszyć ryzyko zakażenia tężcem.
Środki niespecyficzne:
- rzuć palenie;
- zminimalizować spożycie alkoholu;
- temperować ciało;
- spożywać wystarczającą ilość witamin i pierwiastków śladowych;
- uprawiać sport, prowadzić zdrowe życie;
- przetwarzać wszystkie uszkodzenia środkami antyseptycznymi i oczyszczać z obcych pierwiastków.
Tężec to poważna choroba, której nie można zignorować. Bez leczenia rozpoczęło się na czas, w 100% prawdopodobnie umrze. Przy przepisywaniu prawidłowej terapii przeżywa ponad 80% pacjentów. Im wcześniej wstrzyknięta surowica, tym mniejsze ryzyko zachorowania. Im wcześniej rozpocznie się leczenie, tym większa szansa na całkowite wyleczenie.
